Dünya Sağlık Örgütü (İngilizce; WHO, Türkçe; DSÖ) tarafından yayınlanan WHO Temel İlaçlar Model Listesi (veya Temel İlaçlar Listesi veya EML 1 ) herhangi bir sağlık sistemindeki en önemli ihtiyaçları karşılamak için en etkili ve güvenli olduğu düşünülen ilaçları içerir.2 Liste, aynı zamanda ülkeler tarafından kendi yerel temel ilaç listelerini geliştirmeye yardımcı olmak için de kullanılır.3 155'ten fazla ülke, Dünya Sağlık Örgütü'nün model listesine dayalı olarak temel ilaçlara ait ulusal listelerini oluşturmuştur.4 Buna hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler dahildir.56
Liste, temel öğeler ve tamamlayıcı öğeler olarak ayrılmıştır.7 Temel öğeler, temel sağlık sorunları için en uygun maliyetli seçenekler olarak kabul edilirler. Ayrıca çok az ek sağlık hizmeti kaynağı gereksinimi duyarlar.8 Tamamlayıcı öğeler ise ya özel olarak eğitilmiş sağlık hizmeti verenleri veya tıbbi cihaz gibi ek unsurları gerektirirler ya da daha düşük bir maliyet-fayda oranına sahiptirler.9 Öğelerin yaklaşık %25'i tamamlayıcı listededir.10 Bazı ilaçlar hem temel hem de tamamlayıcı listede yer almaktadır.11 Listedeki ilaçların çoğunun artık jenerik üretimleri olsa da, patentli moleküllerin bu listeye girmesine engel değildir.12
İlk liste 1977'de yayınlanmıştır ve 208 ilacı içermekteydi.131415 DSÖ, listeyi iki yılda bir güncellemektedir.16 14. liste 2005 yılında yayınlanmıştır ve 306 ilaç içermektedir.17 2015 yılında listenin 19. versiyonu yayınlanmıştır ve yaklaşık 410 ilaç içermektedir.18 20. versiyon 2017'de yayınlanmıştır ve 433 ilaç içermektedir.1920 21. liste 2019 yılında yayınlanmıştır ve 460 ilaç içermektedir.212223 Ulusal listeler 334 ile 580 arasında ilaç içermektedir.24 22. Temel İlaçlar Listesi (EML), Eylül 2021'de güncellenmiş ve 581 ilaç içermektedir. 25
DSÖ Çocuklar İçin Temel İlaçlar Listesi (EMLc) olarak bilinen 12 yaşına kadar olan çocuklar için ayrı bir liste ise 2007 yılında oluşturulmuştur ve 8. versiyonu yayınlanmıştır.2627 Uygun formülasyonların çocukların ihtiyaçlarını ne derece karşıladığını belirmek için bu liste oluşturulmuştur.2829 Çocuk listesindeki her konu ana listede de yer almaktadır.30 Liste ve notlar, ana listenin 19. ila 21. baskısına dayanmaktadır.313233
Orjinal Etken Madde Adı | Türkçe Etken Madde Adı | İlk Eklenme Tarihi | Endikasyonu | ATC Kodu | Yaş Grubu | Cinsiyet | Kullanım Durumu |
Atropine | Atropine | 1977 (TRS 615) | Parasempatolitikler [antikolinerjikler ve antimuskarinikler] ve spazmolitikler | A03BA01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Bupivacaine | Bupivakain | 1977 (TRS 615) | Lokal anestezikler | N01BB01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Ephedrine | Efedrin | 1997 (TRS 882) | Doğum eylemi veya doğum sırasında anestezinin kardiyak komplikasyonları | C01CA26 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
<s>Ether</s> | <s>Eter</s> | <s>1977 (TRS 615)</s> | <s>Anestezikler ve terapötik gazlar</s> | <s>N01AA01</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Listeden Kaldırıldı 2005 (TRS 933)</s> |
Halothane | Halotan | 1977 (TRS 615) | Anestezikler ve terapötik gazlar | N01AB01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Isoflurane | Izofluran | 2011 (TRS 965) | Anestezikler ve terapötik gazlar | N01AB06 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Ketamine | Ketamin | 1984 (TRS 722) | Anestezikler ve terapötik gazlar | N01AX03 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Lidocaine | Lidokain | 1977 (TRS 615) | Lokal anestezikler | N01BB02 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Lidocaine + Epinephrine | Lidokain + Epinefrin | 2002 (TRS 914) | Lokal anestezikler | N01BB52 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Midazolam | Midazolam | 2009 (TRS 958) | Sedatif-hipnotik ve anksiyolitik ilaçlar | N05CD08 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Morphine | Morfin | 1977 (TRS 615) | Opioidler veya ilgili analjezikler ve opioid reseptörlerini etkileyen ajanlar | N02AA01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Nitrous oxide | Nitröz oksit | 1977 (TRS 615) | Anestezikler ve terapötik gazlar | N01AX13 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Oxygen | Oksijen | 1979 (TRS 641) | Anestezikler ve terapötik gazlar | V03AN01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Propofol | Propofol | 2011 (TRS 965) | Anestezikler ve terapötik gazlar | N01AX10 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Thiopental | Tiyopental | 2021 (TRS 1035) | Anestezikler ve terapötik gazlar | N01AF03 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Orjinal Etken Madde Adı | Türkçe Etken Madde Adı | İlk Eklenme Tarihi | Endikasyonu | ATC Kodu | Yaş Grubu | Cinsiyet | Kullanım Durumu |
Acetylsalicylic acid | Asetilsalisilik asit | 1977 (TRS 615) | Ağrı | N02BA01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Amitriptyline | Amitriptilin | 1977 (TRS 615) | Palyatif bakım | N06AA09 | Hepsi | Kullanımda | |
Codeine | Kodein | 1977 (TRS 615) | Ağrı | R05DA04 | Hepsi | Kullanımda | |
Cyclizine | Siklizin | 2009 (TRS 958) | Palyatif bakım | R06AE03 | Çocuk (12 Yaşa Kadar) | Kullanımda | |
Dexamethasone | Deksametazon | 1977 (TRS 615) | Palyatif bakım | C05AA09 | Hepsi | Kullanımda | |
Diazepam | Diazepam | 1977 (TRS 615) | Palyatif bakım | N05BA01 | Hepsi | Kullanımda | |
Docusate sodium | Dokusat sodyum | 2009 (TRS 958) | Palyatif bakım | A06AA02 | Hepsi | Kullanımda | |
Dolasetron | Dolasetron | 2021 (TRS 1035) | Palyatif bakım | A04AA04 | Hepsi | Kullanımda | |
Fentanyl | Fentanil | 2017 (TRS 1006) | Kronik kanser ağrısı | N01AH01 | Hepsi | Kullanımda | |
Fluoxetine | Fluoksetin | 2007 (TRS 946) | Palyatif bakım | N06AB03 | Hepsi | Kullanımda | |
<s>Gabapentin</s> | <s>Gabapentin</s> | <s>Nöropatik ağrı</s> | <s>N03AX12</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Listeden Kaldırıldı 2017 (TRS 1006)</s> | ||
Granisetron | Granisetron | 2021 (TRS 1035) | Palyatif bakım | A04AA02 | Hepsi | Kullanımda | |
Haloperidol | Haloperidol | 1977 (TRS 615) | Palyatif bakım | N05AD01 | Hepsi | Kullanımda | |
Hydromorphone | Hidromorfon | 2015 (TRS 994) | Ağrı | N02AA03 | Hepsi | Kullanımda | |
Hyoscine butylbromide | Hiyosin butilbromür | 2013 (TRS 985) | Palyatif bakım | A03BB01 | Hepsi | Kullanımda | |
Hyoscine hydrobromide | Hiyosin hidrobromür (Skopolamin) | 2009 (TRS 958) | Palyatif bakım | A04AD01 | Çocuk (12 Yaşa Kadar) | Kullanımda | |
Ibuprofen | İbuprofen | 1977 (TRS 615) | Ağrı | M01AE01 | Hepsi | Kullanımda | |
Lactulose | Laktuloz | 2011 (TRS 965) | Palyatif bakım | A06AD11 | Çocuk (12 Yaşa Kadar) | Kullanımda | |
Loperamide | Loperamid | 2013 (TRS 985) | Palyatif bakım | A07DA03 | Hepsi | Kullanımda | |
Methadone | Metadon | 2005 (TRS 933) | Kronik kanser ağrısı | N07BC02 | Hepsi | Kullanımda | |
Metoclopramide | Metoklopramid | 1982 (TRS 685) | Palyatif bakım | A03FA01 | Hepsi | Kullanımda | |
Midazolam | Midazolam | 2009 (TRS 958) | Palyatif bakım | N05CD08 | Hepsi | Kullanımda | |
Morphine | Morfin | 1977 (TRS 615) | Ağrı | N02AA01 | Hepsi | Kullanımda | |
Ondansetron | Ondansetron | 2009 (TRS 958) | Palyatif bakım | A04AA01 | Hepsi | Kullanımda | |
Oxycodone | Oksikodon | 2015 (TRS 994) | Ağrı | N02AA05 | Hepsi | Kullanımda | |
Palonosetron | Palonosetron | 2021 (TRS 1035) | Palyatif bakım | A04AA05 | Hepsi | Kullanımda | |
Paracetamol | Parasetamol | 1977 (TRS 615) | Ağrı | N02BE01 | Hepsi | Kullanımda | |
Senna | Senna Glikozidleri | 1977 (TRS 615) | Palyatif bakım | A06AB06 | Hepsi | Kullanımda | |
<s>Tramadol</s> | <s>Tramadol</s> | <s>Kronik kanser ağrısı</s> | <s>N02AX02</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Listeden Kaldırıldı 2017 (TRS 1006)</s> | ||
Tropisetron | Tropisetron | 2021 (TRS 1035) | Palyatif bakım | A04AA03 | Hepsi | Kullanımda |
Orjinal Etken Madde Adı | Türkçe Etken Madde Adı | İlk Eklenme Tarihi | Endikasyonu | ATC Kodu | Yaş Grubu | Cinsiyet | Kullanım Durumu |
Cetirizine | Setirizin | 2021 (TRS 1035) | Belirtilmemiş tipte alerjik veya aşırı duyarlılık durumları | R06AE07 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Dexamethasone | Deksametazon | 1977 (TRS 615) | Belirtilmemiş tipte alerjik veya aşırı duyarlılık durumları | H02AB02 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Epinephrine | Epinefrin | 1977 (TRS 615) | Anafilaksi | C01CA24 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Fexofenadine | Feksofenadin | 2021 (TRS 1035) | Belirtilmemiş tipte alerjik veya aşırı duyarlılık durumları | R06AX26 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Hydrocortisone | Hidrokortizon | 1977 (TRS 615) | Anafilaksi | H02AB09 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Loratadine | Loratadin | 2013 (TRS 985) | Belirtilmemiş tipte alerjik veya aşırı duyarlılık durumları | R06AX13 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Prednisolone | Prednizolon | 1984 (TRS 722) | Belirtilmemiş tipte alerjik veya aşırı duyarlılık durumları | H02AB06 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Prednisone | Prednison | 2021 (TRS 1035) | Belirtilmemiş tipte alerjik veya aşırı duyarlılık durumları | A07EA03 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Orjinal Etken Madde Adı | Türkçe Etken Madde Adı | İlk Eklenme Tarihi | Endikasyonu | ATC Kodu | Yaş Grubu | Cinsiyet | Kullanım Durumu |
Acetylcysteine | Asetilsistein | 1999 (TRS 895) | Analjeziklerin, ateş düşürücülerin, nonsteroid antiinflamatuar ilaçların belirsiz bir amacına maruz kalma | V03AB23 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
<s>Acetylcysteine</s> | <s>Asetilsistein</s> | <s>1999 (TRS 895)</s> | <s>Akut veya subakut karaciğer yetmezliği</s> | <s>V03AB23</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Listeden Kaldırıldı 2021 (TRS 1035)</s> |
Activated charcoal | Aktif karbon | 1977 (TRS 615) | Tanımlanmamış yaralanma, zehirlenme veya dış nedenlerin diğer bazı sonuçları | A07BA01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Atropine | Atropin | 1977 (TRS 615) | Pestisitlerin belirsiz amacına maruz kalma veya zararlı etkileri | A03BA01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Calcium gluconate | Kalsiyum glukonat | 1977 (TRS 615) | Hipermagnezemi | A12AA03 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Deferoxamine | Deferoksamin | 1979 (TRS 641) | Başka yerde sınıflandırılmamış ilaçlar, ilaçlar veya biyolojik maddelerin zararlı etkileri | V03AC01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Dimercaprol | Dimerkaprol | 1977 (TRS 615) | Zararlı maddelere maruz kalma, esas olarak kaynağı tıbbi olmayan | V03AB09 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Fomepizole | Fomepizol | 2013 (TRS 985) | Zararlı maddelere maruz kalma, esas olarak kaynağı tıbbi olmayan | V03AB34 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
<s>Ipecacuanha</s> | <s>Ipecacuanha</s> | <s>1979 (TRS 641)</s> | <s>Tanımlanmamış yaralanma, zehirlenme veya dış nedenlerin diğer bazı sonuçları</s> | <s>V03AB01</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Listeden Kaldırıldı 2003 (TRS 920)</s> |
<s>Methionine</s> | <s>Metiyonin</s> | <s>1987 (TRS 770)</s> | <s>Analjeziklerin, ateş düşürücülerin, nonsteroid antiinflamatuar ilaçların belirsiz bir amacına maruz kalma</s> | <s>V03AB26</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Listeden Kaldırıldı 2011 (TRS 965)</s> |
Methylthioninium chloride | Metiltiyoninyum klorür | 1979 (TRS 641) | Edinilmiş methemoglobinemi | V03AB17 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Naloxone | Nalokson | 1977 (TRS 615) | Opioidlere veya ilgili analjeziklere kasıtsız maruz kalma veya zararlı etkileri | V03AB15 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Penicillamine | Penisilamin | 1979 (TRS 641) | Zararlı maddelere maruz kalma, esas olarak kaynağı tıbbi olmayan | M01CC01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Potassium ferric hexacyanoferrate | Potasyum ferrisiyanür | 1989 (TRS 796) | Zararlı maddelere maruz kalma, esas olarak kaynağı tıbbi olmayan | V03AB31 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
<s>Pralidoxime</s> | <s>Pralidoksim</s> | <s>1977 (TRS 615)</s> | <s>Pestisitlerin belirsiz amacına maruz kalma veya zararlı etkileri</s> | <s>V03AB04</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Hepsi</s> | <s>Listeden Kaldırıldı 1979 (TRS 641)</s> |
Sodium calcium edetate | Sodyum kalsiyum edetat | 1979 (TRS 641) | Zararlı maddelere maruz kalma, esas olarak kaynağı tıbbi olmayan | V03AB03 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Sodium nitrite | Sodyum nitrat | 1979 (TRS 641) | Zararlı maddelere maruz kalma, esas olarak kaynağı tıbbi olmayan | V03AB08 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Sodium thiosulfate | Sodyum tiyosülfat | 1979 (TRS 641) | Zararlı maddelere maruz kalma, esas olarak kaynağı tıbbi olmayan | V03AB06 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
Succimer | Süksimer | 2011 (TRS 965) | Zararlı maddelere maruz kalma, esas olarak kaynağı tıbbi olmayan | V03AB01 | Hepsi | Hepsi | Kullanımda |
******************************************************************************************
Bu bölümde liste yok.
Herkes için öneriler
Belirli bölgeler için öneriler
Bazı yüksek riskli popülasyonlar için öneriler
Belirli özelliklere sahip bağışıklama programları için öneriler
α, ilacın yalnızca tamamlayıcı listede olduğunu gösterir. Bu öğeler için özel teşhis, takip veya uzmanlık eğitimi gereklidir. Belirtilen ürün makul olmayan maliyet-fayda oranı temelinde tamamlayıcı olarak da listelenebilir.6263
<references group="note" />
Orijinal kaynak: dsö'nün temel ilaçlar listesi. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Procaine benzylpenicillin ilk basamak neonatal sepsis tedavisinde önerilmez. Sadece yüksek ölüm riski var, hastaneye ulaşılamıyorsa bir sağlık çalışanı gözetiminde verilir. ↩
Akut ishalde çinko sülfat oral rehidrasyon tuzlarına ek olarak kullanılmalıdır. ↩
Glibenclamide 60 yaş üstü için uygun değildir. ↩
Carbimazol, yerel mevcudiyete bağlı olarak bir alternatiftir ↩
Alternatif birinci basamak tedavi uygun olmadığında veya mevcut olmadığında kullanım için ↩
Carbimazol, yerel mevcudiyete bağlı olarak bir alternatiftir ↩
Alternatif birinci basamak tedavi uygun olmadığında veya mevcut olmadığında kullanım için ↩
Bölgesel değerlendirilmelidir. ↩
Bazı bölgelerde. ↩
Bazı yüksek riskli popülasyonlar için önerilir ↩
Yalnızca belirli özelliklere sahip bağışıklama programları için önerilir ↩
Chlamydia trachomatis veya Neisseria gonorrhoeae'ye bağlı enfeksiyonlar için ↩
homatropine (hydrobromide) veya cyclopentolate (hydrochloride) ↩
Günde en az 4 kez aktif olarak emziren kadınlarda kullanım için ↩
Ulusal yasaların izin verdiği ve kültürel olarak kabul edilebilir olduğu durumlarda ↩
Doğum indüksiyonu için, yalnızca uygun tesislerin mevcut olduğu yerlerde kullanılmalıdır. ↩
Buprenorfin eklemek için kare kutu uyarısı eklenir. İlaçlar yalnızca yerleşik bir destek programı dahilinde kullanılmalıdır. ↩
Ergocalciferol alternatiftir. ↩
Romatizmal ateş, jüvenil artrit, Kawasaki hastalığı için kullanım için ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page